Avrupa Birliği, Çarşamba günü, Donald Trump'ın Ukrayna ile ilgili müzakerelerde baskı kurmaya devam ettiği bir dönemde, Rusya'ya yeni yaptırımlar getirme konusunda anlaşmaya vardı. Ancak bu karar, uzun vadede yaptırımların uygulanabilirliği hakkında soru işaretleri doğurdu.
Trump'ın Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Avrupa'nın bir süre sonra Kremlin'e yönelik yaptırımların hafifletilmesini görüşmek üzere müzakere masasına çağrılacağını iddia etti. Rubio salı günü Suudi Arabistan'da Rus mevkidaşıyla görüştükten sonra yaptığı açıklamada, "Yaptırım uygulayan başka taraflar da var, Avrupa Birliği'nin de bir noktada masada olması gerekecek çünkü onların da yaptırımları var," dedi.
"Kimse bir kenara itilmiyor"
Rubio "tüm tarafların" taviz vermesi gerektiğini vurguladı. Avrupa'nın süreçten dışlanmasıyla ilgili bir soruya ise şu yanıtı verdi: "Kimse bir kenara itilmiyor."
Yine de blok, en azından şimdilik, cezalandırıcı politikasını sürdürme konusunda istekli. Çarşamba günü büyükelçiler arasında varılan anlaşma, Komiserler Koleji'nin Kiev'e yapacağı ortak bir ziyaretle kutlayacağı işgalin üçüncü yıl dönümüne denk gelecek şekilde zamanlandı. Bu, Şubat 2022'den bu yana 16. yaptırım paketini temsil ediyor.
Yeni yaptırımlar, geçmişte tartışılan ancak ekonomik etkisinden endişe eden bazı üye devletlerin çekinceleri nedeniyle hiçbir zaman onaylanmayan bir fikir olan Rusya'nın birincil alüminyum ithalatına yasak getiriyor. İşlenmemiş Rus alüminyumu AB'nin alüminyum ithalatının yaklaşık yüzde 6'sını oluşturuyor ve bu oran Avrupalı üreticilerin Rus tedarikçilerden uzaklaşmasıyla son yıllarda azaldı.
Kapsam genişletildi
AB, Rusya'dan gelen tel, boru ve tüp gibi alüminyumdan yapılan bazı ürünleri zaten yasaklamıştı, ancak bunlar alımların sadece bir kısmını oluşturuyordu. Şimdi ise yasak külçe, levha olarak satılan ve ithal edilen değerin büyük bir bölümünü oluşturan birincil alüminyumu da kapsayacak şekilde genişletildi.
Ham metalin yanı sıra son yaptırım paketi, Kremlin'in Batı'nın petrol ticareti üzerindeki kısıtlamalarını aşmak ve Ukrayna savaşını finanse etmek için hayati önem taşıyan bir gelir kaynağını korumak için kullandığı Rusya'nın "gölge filosuna" ait tankerlere karşı kara listeyi genişletiyor.
Bu filo, sahte veriler iletmek, görünmez olmak için taşıyıcılarını kapatmak ve petrol varillerinin menşeini gizlemek için gemiden gemiye birden fazla transfer yapmak gibi aldatıcı uygulamalarda bulunduğundan şüphelenilen eski ve sigortasız gemilerden oluşuyor.
Bu gemilerin durumu o kadar kötü ki Brüksel, petrol dökerek AB toprakları yakınlarında bir çevre felaketine yol açabileceklerinden endişe ediyor.
Baltık Denizi'nde "gölge filonun" denizaltı kablolarına sabotaj yapmakla suçlandığı birkaç olayın ardından siyasi baskı tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı.
"Gölge filo"nun 600 civarında gemiye sahip olduğu tahmin ediliyor, ancak Kremlin'in bilgi gizliliği nedeniyle resmi bir sayı mevcut değil.
Çin ve Hindistan bugün Rus petrolünün başlıca alıcıları konumunda ve bu petrol genellikle kendi topraklarında rafine edilip farklı bir etiket altında AB pazarına geri satılıyor. Diplomatlara göre AB'nin yeni yaptırımları "gölge filo"nun bir parçası olduğundan şüphelenilen 73 gemiyi kara listeye alıyor. Bu gemilerle birlikte toplam gemi sayısı 153'e ulaştı.
Bu gemilerin tamamının AB limanlarına ve AB hizmetlerine erişimi engelleniyor. Bloğun yasal metni, kaptanlar da dahil olmak üzere "gölge filo" gemilerinin sahip ve işletmecilerinin kara listeye alınmasına izin verecek şekilde revize edildi.
Ayrıca yeni yaptırımlar 13 Rus bankasının SWIFT elektronik sisteminden çıkarılmasını ve sekiz Rus medya kuruluşunun yayın lisanslarının askıya alınmasını öngörüyor. Pazartesi günü Brüksel'de bir araya gelecek olan dışişleri bakanlarının yaptırımları resmen kabul etmesi bekleniyor.