İzmir'deki Notion Antik Kenti'nde altın sikke dolu bir çömlek keşfedildi. Arkeologlar bu "çok büyük önem taşıyan" bulgunun, yaklaşık 2 bin 400 yıldır keşfedilmeyi beklediğini belirterek, sikkelerden dönemin şartlarını belirlemeye çalışıyor.
ABD'deki Michigan Üniversitesi'ne bağlı bilim insanlarının liderliğini yürüttüğü araştırma ekibi, Sinop Üniversitesi'yle işbirliği yaparak antik kentteki kazı çalışmalarını 2022 yılından bu yana Notion Arkeoloji Projesi adıyla yürütüyor. Kültür Bakanlığı izniyle başlayan çalışmalar kapsamında daha önce antik dönemlere ait çömlek parçaları gibi eserler çıkarılmıştı.
Bu sikkelerin temel kullanım alanlarından birinin paralı askerlere ödeme yapmak olduğunu düşünen araştırmacılar, Notion'da bulunan gömünün de böyle bir amacı olabileceğini söylüyor. CNN'in haberine göre, araştırmacılar tek bir altın sikkenin, bir askerin bir aylık maaşı olduğunu ifade ediyor.
Bir evin zemininin altında bulundu
Michigan Üniversitesi açıklamasına göre, Helenistik dönemden kalma büyük bir avlulu şehir evinin temelinin altında, duvarlarında MÖ beşinci yüzyıla tarihlenen çanak çömlek parçaları bulunan daha eski bir evin kalıntıları vardı. Araştırmacılar daha sonra eski evin zemininin altına gömülü sikke yığınını buldular.
Eserler, sadece Büyük İskender döneminden Roma İmparatorluğu dönemine kadar değil, aynı zamanda yüzlerce yıl öncesine, Yunan medeniyeti ile Pers İmparatorluğu arasında gerginliğin yüksek olduğu döneme de ışık tutuyor.
Notion Arkeoloji Projesi Direktörü Dr. Christopher Ratté altın dolu çömleğin yerinden alınmamasının bir felakete işaret ettiği görüşünde. Arkeolog, "Hiç kimse bir sikke yığınını, özellikle de değerli metal sikkeleri, geri alma niyeti olmadan gömmez" ifadesini kullanarak, "Dolayısıyla böyle bir hazinenin korunmasını ancak çok vahim bir talihsizlik açıklayabilir" yargısını dile getirdi.
Dr. Ratté, çalışmalarda bir küp altın bulmayı beklemediklerini de sözlerine ekledi.
Oxford Ünivesitesi'nden arkeolog Andrew Meadows, bildiği kadarıyla Anadolu'da bu türden başka bir definenin bulunmadığını vurgulayarak, "Bu çok büyük önem taşıyan bir bulgu. Definenin arkeolojik bağlamı, Ahameniş altın sikkelerinin kronolojisini hassas bir şekilde belirlememizi sağlayacak" diue konuştu.
Peloponez Savaşı dönemi
Notion, MÖ 6. yüzyılda Ahameniş İmparatorluğu'nun yönetimindeydi. MÖ 5. yüzyılın başlarında bir süreliğine Perslerden ayrılan bölge, MÖ 4. yüzyılda tekrar Ahameniş topraklarına katılmıştı.
Paches adlı Atinalı bir general, MÖ 427'de Pers yanlısı paralı askerlerden oluşan bir birliğe saldırarak onları öldürmüştü. Atina Uygarlığı'nın eline geçen Notion'daki Pers yanlıları sürülmüştü.
Dr. Ratte bu olayın veya Atina ve Sparta arasında yapılan Peloponez Savaşı'nın (MÖ 431 - MÖ 404) Notion'da bulunan gömüyle alakalı olabileceğini söylüyor.
Ancak altınların bu olaylarla hiçbir ilgisi olmayabileceğini de ekliyor.
Arkeologlar bölgedeki çalışmalarına devam ederken, altın sikkeler İzmir'deki Efes Müzesi'nde tutuluyor.
