Euronews haberine göre, grip sezonu tüm hızıyla devam ediyor, ancak risk altındaki gruplar arasında düşen aşılama seviyeleri nedeniyle Avrupalılar daha az korunuyor.
Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık'ta her yıl tahminen 27.600 kişi gripten ölüyor ve hastaneler şu anda grip, COVID-19, norovirüs ve solunum sinsityal virüsü (RSV) dahil olmak üzere solunum yolu hastalıklarıyla boğuşurken çok zorlanıyor.
Bu arada, tipik olarak kış sonunda zirve yapan insan metapnömovirüsü (HMPV), Çin'deki bir salgın nedeniyle manşetlere taşındı.
Yaşlı yetişkinler, küçük çocuklar, hamile kadınlar ve bağışıklık sistemi zayıflamış veya kronik sağlık sorunları olan kişilerin gripten ciddi şekilde hastalanma riski daha yüksek, ve halk sağlığı yetkilileri genellikle her yıl grip aşısı olmalarını önermektedir.
Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi'nin (ECDC) raporuna göre, bazı ülkeler bu yıl aşı yönergelerini genişletti ancak grip aşısı oranları Avrupa genelinde, özellikle de yaşlı yetişkinler ve sağlık çalışanları için düşüşte.
Sonuç olarak, çoğu ülkedeki aşılama seviyeleri halk sağlığını korumak için tavsiye edilenin çok altında. Bu durum Avrupalı sağlık yetkililerini ekim ayındaki düşük oranlar konusunda alarm vermeye sevk etmiştir.
Londra Hijyen ve Tropikal Tıp Okulu'nda yardımcı doçent olarak görev yapan Ben Kasstan-Dabush Euronews Health'e yaptığı açıklamada, "Genel olarak halkta gördüğümüz şey, gripten kaynaklanan ve son derece şiddetli olabilen riskin yanlış tanınmasıdır" dedi.
Kasstan-Dabush, aşıların o yıl dolaşımda olması beklenen grip türlerine göre güncellenmesine rağmen, "insanlar semptomlarını yönetebileceklerini ve belki de aşıya ihtiyaç duymayacaklarını düşünebilirler" diye ekledi.
2023-2024 sezonunda yaşlı yetişkinler arasında grip aşısı yaptırma oranı Slovakya'da yüzde 12 ile Danimarka'da yüzde 78 arasında değişmekte. Bu ülke son üç grip sezonunda İrlanda ile birlikte AB hedefi olan yüzde 75'e ulaşan tek ülke olmuştur.
ECDC, aşılama oranlarının bu yıl bazı ülkelerde nispeten sabit kaldığını, ancak Hırvatistan, Fransa, İzlanda, İtalya, Portekiz, Romanya, Slovenya ve İspanya'da yaşlı yetişkinler arasında düştüğünü tespit etti.
Geçen sezonki eğilimler her zaman aynı değildi.
Örneğin, Danimarka daha yüksek aşılama seviyelerine sahip olma eğilimindeyken, geçen yıl hamile kadınlar ve genel olarak yetişkinler için kapsamı düştü. Geçen yıl bir önceki sezona kıyasla çocukların aşılanma olasılığının çok daha yüksek olduğu İspanya'da ise sağlık çalışanları arasında aşılama oranı düştü.
Aşı oranları neden düştü?
Aşı uygulamasının düşük olması Avrupa için uzun vadeli bir sorun, ancak COVID-19 salgını sırasında yeni bir aciliyet kazandı ve tehdidin ardından birçok insanın radarından düştü.
Örneğin Belçika'da, Belçika sağlık sistemi üzerine hazırlanan bir rapora göre, aşılar 2019'dan 2020'ye keskin bir artış gösterdi ve ardından 2021'de tekrar düştü.
Kasstan-Dabush, "COVID-19 döneminin bir mirası da insanların aşı mesajından bıkmış olmalarıdır" dedi, ancak aşılama oranlarını düşüren "baskın faktörün bu olduğunu sanmıyorum."
Halkın aşılara olan güveni Avrupa genelinde büyük farklılıklar gösteriyor.
Örneğin Letonya'da insanların yüzde 42'si aşıların genel olarak güvenli olduğuna inanırken, Birleşik Krallık, Belçika ve Hong Kong'daki araştırmacılar tarafından yürütülen Aşı Güveni Projesi'ne göre bu oran Portekiz'de yüzde 84.
Erkek sağlık personeli ve doktorların grip aşısı olma ihtimalinin kadınlara ve diğer sağlık çalışanlarına kıyasla daha yüksek olduğunu ortaya koyan 2023 tarihli bir araştırmaya göre, birçok sağlık çalışanı bile aşılara temkinli yaklaşıyor.
Pandemi de şaşırtıcı olmayan bir şekilde COVID-19 aşılarına açık olan sağlık çalışanları arasında grip aşısı alımının daha yüksek olmasında rol oynamıştır.
Euronews Health'e konuşan araştırmayı yöneten İtalya'daki Bari Aldo Moro Üniversitesi'nden halk sağlığı profesörü Dr. Silvio Tafuri, "Bir diğer önemli sorun da sağlık çalışanları arasında aşı kültürünün olmamasıdır," özellikle de onlarca yıldır hekimlik yapan ve en son tavsiyelerden tam olarak haberdar olmayabilecek kişiler.
Kasstan-Dabush, yine de sadece aşı tereddütlerine odaklanmanın "genellikle sorun olarak insanlara vurgu yaptığını" ve "influenza aşılarının risk altındaki gruplar için kronik hastalık bakımına nasıl entegre edildiğini" gözden kaçırdığını söyledi.
İnfluenza aşısı uygulaması nasıl iyileştirilir?
Birçok ülke grip aşısını daha yaygın bir şekilde kullanılabilir hale getirmek için adımlar atmış, örneğin çocuklara yönelik tavsiyelerini genişletmiştir.
ECDC'ye göre, 2017-2018 grip sezonunda beş ülke çocuklar için yaşa dayalı aşı tavsiyesinde bulunurken, şu anda 20 Avrupa ülkesi bu tavsiyeyi uygulamaktadır.
Ancak ajans, verilerin ulusal politikaların "kilit hedef gruplarda yeterli alım seviyelerini karşılamakta hala yetersiz kaldığını" gösterdiğini söyledi.
Kasstan-Dabush, grip aşısı seviyelerini artırmak için, aşıların kronik hastalıkları olan kişiler gibi yüksek riskli hastalar için düzenli tıbbi bakıma entegre edilmesi gerektiğini söyledi.
Bir ECDC sözcüsü Euronews Health'e yaptığı açıklamada, stratejilerin "'herkese uyan tek bir yaklaşım' olmadığı için alt ulusal veya yerel düzeyde uyarlanması gerekebileceğini" söyledi.
Bu arada Tafuri, genç sağlık çalışanları arasında aşı alımını artırmanın, aşılarla ilgili yanlış bilgilerle mücadele etmenin ve sağlık hizmetlerini daha az siyasi bir mesele haline getirmenin aşılama oranlarını artırmaya yardımcı olabileceğini belirtti.
Tafuri'nin aynı İtalyan üniversitesinde halk sağlığı alanında çalışan meslektaşı Dr. Antonio Di Lorenzo, aşılanma düzeyi düşük gruplara ulaşmak için daha spesifik halk sağlığı mesajlarına ihtiyaç olduğunu sözlerine ekledi.
Euronews Health'e konuşan Di Lorenzo, "Şu anda bazı insanları geride bırakma riskiyle karşı karşıyayız çünkü onlarla iletişim kuramıyoruz," dedi.
Mesajı insanlara ulaştırmak için zaman ayırmak "çığ etkisi yaratan bir şeydir,"
