Dünyada kamu yöneticiliği ya da kamuya ilişkin faaliyetler gösteren kuruluşların yöneticileri, önemli olaylar, skandallar ya da görevlerini yerine getirememeleri durumunda istifa ediyor.
Demokrasinin dünyada yerleşmesinden sonra gelenek haline gelen uygulama, sözkonusu görevi daha iyi yapabilecek kişilere yolun açılması ve toplumsal faydayı esas alıyor. Bu bazen kişinin sorumluluğu kabul etmesiyle bazen de toplumsal baskı sonucu gerçekleşiyor.
İstifa mekanizması, Türkiye'de ise uzun bir süredir istisnalar dışında uygulanmıyor. İstifa kamuyu ilgilendiren görevler arasında en fazla milletvekili ya da belediye başkanlarının partilerinden ayrılması şeklinde gerçekleşiyor. Genellikle seçildikleri görevlerine ise devam etme kararı alınıyor. Üst düzey kamu görevinden ayrılma ise 'görevden affını isteme' şeklinde gerçekleşiyor.
Türk Dil Kurumu'na göre dilimize Arapça'dan geçen istifa kelime 2 farklı anlama geliyor. İstifa "Kendi isteğiyle işten veya bir hizmetten ayrılma" ve "İşten ayrılma isteğini bildiren dilekçe, istifaname" anlamlarında kullanılıyor.
Kısa süre önce geride bıraktığımız 2024 yılında dünyadan bazı istifa kararlarını derledik:
3 Ocak 2024: Dünyanın en önemli eğitim kurumlarından biri olan Harvard Üniversitesi Rektörü istifa ett. Harvard rektörü antisemitizm ve intihal suçlaması sonrası istifa etti
8 Ocak 2024: Fransa'da Başbakan göç yasasıyla ilgili düzenlemeler konusundaki gelişmeler üzerine istifa kararı aldı. Fransa Başbakanı Borne, göç yasası krizinin ardından istifa etti
18 Ocak 2024: Asya ülkesi Singapur'da yolsuzluk davası bir bakanın istifasıyla sonuçlandı. Singapur'da hakkında yolsuzluk davası açılan bakan istifa etti
8 Şubat 2024: İskoçya'da bir bakan yüksek internet faturasıyla ilgili tartışmalar üzerine istifa etti. İskoç bakan, 11 bin sterlinlik internet faturası nedeniyle istifa etti
10 Şubat 2024: Macaristan Cumhurbaşkanı Katalin Novak, cinsel istismar davasında hüküm giymiş bir kişiyi affetmesi sonrası kamuoyunda oluşan tepkiler üzerine istifa etti. Macaristan Cumhurbaşkanı Novak görevinden istifa etti
6 Mart 2024: Peru Başbakanı Otarola genç bir kadın için nüfuzunu kullandığı iddiaları sonrası istifa etti. Peru: 25 yaşında bir kadınla görüşmeleri sızan başbakan istifa etti
12 Mart 2024: Haiti'de çetelerin yol açtığı şiddet olayları ve yoğun protestolar üzerine Başbakan Ariel Henry, görevinden istifa etti. http://dunya/haiti-basbakani-ariel-henry-gorevinden-istifa-etti
20 Mart 2024: İrlanda Başbakanı Leo Varadkar, ailenin tanımı ve kadının toplumdaki rolüne ilişkin modası geçmiş anayasal hükümleri kaldırması beklenen iki referandumdan "hayır"sonucunun çıkmasının ardından istifa etti. İrlanda Başbakanı Leo Varadkar istifa etti
25 Mart 2024: Amerikan uçak üreticisi Boeing'in İcra Kurulu Başkanı David Calhoun, yaşanan bir dizi güvenlik sorunu ve kazanın ardından zor duruma düşen şirketten yıl sonunda istifa edeceğini açıkladı. Boeing: Tepe yöneticisi Calhoun yıl sonu görevi bırakacağını açıkladı
11 Nisan 2024: Güney Kore'de iktidardaki Halkın Gücü Partisi, seçimlerde uğradığı hezimet sonrasında Başbakan Han Duk-soo ve parti lideri Han Dong-hoon görevlerinden istifa etti. Güney Kore’de seçimi muhalefet kazandı, başbakan istifa etti
23 Temmuz 2024: Eski ABD Başkanı Donald Trump'ın seçim mitingi sırasında vurulmasının ardından eleştirilere maruz kalan ABD Gizli Servis Direktörü Kimberly Cheatle istifa etti. http://abd-gizli-servis-direktoru-cheatle-istifa-etti
24 Temmuz 2024: ABD'de 16 farklı yolsuzluk suçlamasından hüküm giyen Demokrat Senatör Bob Menendez istifa etti. ABD'de Demokrat Partili Senatör Bob Menendez istifa etti
7 Ekim 2024: İngiltere Başbakanı Starmer'dan yıllık 3 bin sterlin fazla maaş alan özel kalem müdürü istifa etti. İngiltere'de maaş skandalı: Starmer'ın özel kalemi istifa etti
4 Kasım 2024: Sırbistan'da 14 kişinin öldüğü kazanın ardından İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etti. http://sirbistanda-14-kisinin-oldugu-kazanin-ardindan-bakan-vesic-istifa-etti
29 Kasım 2024: Ulaştırma Bakanı Louise Haigh, on yıl önce bir telefon dolandırıcılığı suçundan hüküm giydiğinin ortaya çıkmasının ardından saatler sonra istifa etti. https://www.nytimes.com/2024/11/29/world/europe/uk-transport-secretary-louise-haigh-resigns-conviction.html
