UCM, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Gallant hakkında savaş suçları nedeniyle tutuklama emri çıkardı. Hamas'tan Muhammed Daif hakkında da yakalama kararı çıkarıldı, ancak İsrail, Daif'in Temmuz ayında Gazze'de düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldüğünü duyurmuştu. Hakimler, Netanyahu, Gallant ve Daif'in İsrail ile Hamas arasındaki savaş sırasında iddia edilen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar için "cezai sorumluluk" taşıdığına dair "makul gerekçeler" olduğunu duyurdu. Hem İsrail hem de Hamas iddiaları reddetti. İsrail Başbakanlığı, UCM'nin kararını "antisemitik" olarak kınarken, Hamas ise Netanyahu ve Gallant hakkındaki tutuklama emirlerinin "önemli bir tarihi emsal" oluşturduğunu söyledi. Kararın ardından Netanyahu ve Gallant'ın UCM'ye taraf olan herhangi bir ülkeye seyahati durumunda tutuklanıp Lahey'deki mahkemeye teslim edilmesi gerekiyor.
UCM'den yapılan açıklamada, Gazze'de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan Netanyahu ve Gallant hakkında tutuklama emri çıkardığını duyuruldu. Netanyahu ve Gallant'ın, UCM'ye taraf herhangi bir ülkeye seyahati durumunda, o ülkenin yetkili makamlarının kendilerini tutuklayıp Lahey'deki mahkemeye teslim etmesi gerekiyor. Netanyahu ve Gallant'ın da Kanada, Avustralya, İngiltere, Fransa, Almanya, Hollanda, Belçika, İsveç gibi ülkelerin yer aldığı ve çoğunluğu Avrupa Birliği, Afrika ve Asya ülkelerinden oluşan UCM'ye üye 124 ülkeye seyahat etmekten kaçınmak zorunda kalacağı belirtiliyor.
Mahkeme ayrıca İsrail'in, UCM'nin yargı yetkisine ilişkin itirazlarını reddederek, Filistin topraklarında işlenen suçlar üzerinde yargı yetkisi bulunduğuna hükmetti.
UCM Ön Yargılama Dairesi, İsrail'in 26 Eylül 2024'te yargı yetkisine ilişkin sunduğu iki itirazı oybirliğiyle reddetti.
İnsani yardım engellendi
Mahkeme, Netanyahu ve Gallant'ın 8 Ekim 2023'ten 20 Mayıs 2024'e kadar işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan sorumlu olduklarına dair makul gerekçeler bulunduğuna hükmetti.
Kararda, her iki şüphelinin Gazze'deki sivil halka yönelik gıda, su, ilaç, yakıt ve elektrik gibi yaşamsal malzemelerin ulaştırılmasını kasıtlı olarak engellediği belirtildi. Mahkeme, İsrail'in insani yardıma izin verdiği durumlarda bile bunun uluslararası toplumun baskısı veya ABD'nin talepleri sonucu gerçekleştiğini, yardımların hiçbir zaman Gazze halkının ihtiyaçlarını karşılayacak düzeye ulaşmadığını kaydetti.
Kararda, tıbbi malzeme ve ilaçların, özellikle anestezi ilaçları ve cihazlarının Gazze'ye girişinin engellenmesi nedeniyle doktorların yaralılara ve çocuklara anestezi malzemeleri olmadan ameliyat yapmak zorunda kaldığı vurgulandı.
Sivil ölümlere vurgu yapıldı
UCM, gıda, su, elektrik ve yakıt eksikliğinin Gazze'deki sivil nüfusun bir kısmının yok edilmesine yönelik koşulları oluşturduğunu, bunun çocuklar dahil sivillerin yetersiz beslenme ve susuzluk nedeniyle ölümüne yol açtığını belirledi.
Netanyahu ve Gallant'ın sivil üst düzey yöneticiler olarak, Gazze'deki sivil halka yönelik kasıtlı saldırıların önlenmesi için gerekli önlemleri almadıkları da kararda yer aldı.
Tutuklama kararı nasıl uygulanacak?
UCM'nin çıkardığı tutuklama emirlerinin uygulanması, Roma Statüsü'nün 86 ve 87. maddeleri gereğince taraf ülkelerin yükümlülüğünde bulunuyor.
Statünün 89. maddesi uyarınca Netanyahu ve Gallant'ın, UCM'ye taraf herhangi bir ülkeye seyahati durumunda, o ülkenin yetkili makamlarının kendilerini tutuklayıp Lahey'deki mahkemeye teslim etmesi gerekiyor. Netanyahu ve Gallant'ın da Kanada, Avustralya, İngiltere, Fransa, Almanya, Hollanda, Belçika, İsveç gibi ülkelerin yer aldığı ve çoğunluğu Avrupa Birliği, Afrika ve Asya ülkelerinden oluşan UCM'ye üye 124 ülkeye seyahat etmekten kaçınmak zorunda kalacağı belirtiliyor.
