Lübnan'da peş peşe yaşanan kitlesel cihaz patlamaları, cihazların kimin tarafından üretildiği ve bunların Hizbullah'a nasıl ulaştığı konusunda yeni soruları gündeme getiriyor.
Tayvan'ın başkentinde gazetecilerle bir araya gelen çağrı cihazlarında kaydı bulunan Gold Apollo şirketinin kurucusu Hsu Ching-kuang, salı günkü saldırıda kullanılan çağrı cihazlarını ürettiğini reddetti. Hsu, Budapeşte'de kayıtlı BAC Consulting şirketini işaret ederek, "Ürünlerin tasarımı ve üretimi tamamen BAC'nin sorumluluğundadır" dedi.
Tayvanlı şirket 'satmadık' diyor
Hsu, AR924 çağrı cihazının lisans anlaşması kapsamındaki BAC tarafından üretildiğini ve satıldığını iddia etti. Hsu, ilişkilerinin başlarında Avrupa ortağının yalnızca Tayvanlı şirketin çağrı cihazı ve iletişim ürünlerini ithal ettiğini kaydetti. Daha sonra BAC, Gold Apollo'ya kendi çağrı cihazlarını yapmak istediğini ve markasını kullanma hakkını istediğini söylerek hakları aldı.
Tayvan'da çağrı cihazlarının üretimi, iletim işlevleri nedeniyle sıkı bir şekilde denetleniyor. Üst düzey bir Tayvanlı güvenlik yetkilisi Gold Apollo'nun çağrı cihazlarının tüm standartları karşıladığını ve olağandışı bir şeye rastlanmadığını açıkladı.
Şirketin internet sitesinde yer alan bilgiye göre, Gold Apollo, 1995 yılında kurulduğundan bu yana acil servisler ve hastaneler tarafından yaygın olarak kullanılan ve internet bağlantısı olmadan mesaj gönderebilen çağrı cihazlarından restoranlarda kullanılan zillere kadar çok çeşitli cihazlar üretiyor. Şirket, daha önce yayınladığı açıklamada, ürünlerini satmak için dünya çapında distribütörlerle çalıştığını belirtmiş, bir zamanlar kendisini ABD ve Avrupa'nın en büyük telsiz ve çağrı cihazı tedarikçilerinden biri olarak tanıtmış ve müşterileri arasında istihbarat teşkilatları ve acil servisler de yer almıştı.
2011'den sonra yurt dışına satış
Tayvan'ın şirket kayıtlarına göre Hsu, 1995 yılında 100 milyon Yeni Tayvan doları (3,1 milyon $) sermayeyle Gold Apollo'yu kurdu.
O zamanlar, yerel olarak "BB çağrısı" olarak bilinen çağrı cihazları adada trenddi. Ancak telefon şirketlerinin çağrı cihazı hizmetlerini sonlandırması, firmanın odağını iç pazardan yurtdışına kaydırmasına neden oldu, 2011'de Tayvan'daki bir dergide yayınlanan röportajda, Gold Apollo kısa sürede Batı ülkelerinde çağrı cihazı pazarlarına hakim oldu. Röportajda, çağrı cihazlarına olan talebin çoğunun ABD ve Avrupa'daki istihbarat teşkilatlarından, itfaiye hizmetlerinden ve FBI dahil olmak üzere savunma bakanlıklarından geldiği belirtildi.
Tayvan Ekonomi Bakanlığı'nın verilerine göre, Gold Apollo, 2022'nin başından 2024'ün Ağustos ayına kadar çoğunluğu ABD ve Avustralya'ya olmak üzere adadan yaklaşık 260 bin çağrı cihazı gönderdi.
Bakanlık, yaptığı açıklamada, Gold Apollo çağrı cihazlarının Lübnan'a gönderildiğine dair Taipei'de herhangi bir kayıt bulunmadığını ve soruşturmanın devam edeceğini belirtti.
Macaristan'daki şirketin geliri biryılda 10 kat arttı
Tayvanlı şirketin işaret ettiği Macaristan'da kurulu BAC Consulting'in web sitesinde ise, üzerinde çalıştığı birkaç projeden biri olarak "Asya'dan Teknoloji ve İnovasyon Köprüsü" açıklanıyor. "Telekomünikasyon ürünlerinin satışı için ülkeler arasında uluslararası teknoloji iş birliği geliştiriyoruz." Bu iş birliği, bir işletmenin Asya'dan yeni pazarlara, örneğin gelişmekte olan ülkelere ölçeklenmesini gerektirir" ifadeleri yer alıyor.
Macaristan Adalet Bakanlığı'nın şirket kayıtlarına göre BAC Consulting 2022 yılında kuruldu. Çeşitli sektörlerden müşterilerle çalıştığını söyleyen şirketin toplam varlıkları 2022'den 2023'e neredeyse on kat artarak aynı kayıtlara göre sadece bir yılda 36.466 dolardan 322.670 dolara çıktı.
Üretim tesisi yok, ofis çalışanı da bulunmuyor
Macar yetkililer, Budapeşte'de kayıtlı şirketin ülkede hiçbir üretim tesisi olmayan "bir ticaret aracısı" olduğunu açıkladı. Macaristan'ın Uluslararası İletişim Devlet Sekreteri Zoltan Kovacs, "Atıfta bulunulan cihazlar hiçbir zaman Macaristan'da olmadı" dedi.
Şirketin bulunduğu binada çalışan bir resepsiyonist CNN'e BAC Consulting'in adreste bir alan kiraladığını ancak binaya hiç fiziksel olarak gitmediğini söyledi. Üst kattaki bir dairede yaşayan bir kadın, binaya çalışmak için gelen kimseyi neredeyse hiç görmediğini söyledi.
BAC Consulting CEO'su Cristiana Bársony-Arcidiacono'nun bir telefon görüşmesinde şirketinin Gold Apollo ile çalıştığını doğruladığını ancak çağrı cihazlarını ürettiğini reddederek "Ben sadece aracıyım" dediği iddia edildi.
Telsiz üreticisi Japon firma da reddetti
Bu arada, Lübnan İletişim Bakanlığı, ilk patlama dalgasının ertesi günü telsizlerde yaşanan patlamalarla ilgili Japon firması ICOM tarafından üretilen ve üretimi durdurulan bir model olduğunu bildirdi. Bakanlık, IC-V82 telsizlerinin yetkili bir kuruluş tarafından sağlanmadığını, resmi olarak lisanslanmadığını ve güvenlik servisleri tarafından incelenmediğini belirtti.
Japon firması ICOM, Lübnan'da meydana gelen ve en az 20 kişinin ölümüne, 450'den fazla kişinin yaralanmasına yol açan patlamalarda kendi telsizlerinin kullanıldığı yönündeki iddiaları araştırdığını bildirdi.
Şirket, konu hakkında bilgi edinildikçe açıklama yapılacağını söyledi.
Şirketin internet sitesinde IC-V82 modelinin üretiminin durdurulduğu ve piyasadaki modellerin hemen hemen tamamının sahte olduğu belirtiliyor.
