Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları 2023 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 11,2 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 5,3; yatırımlar ise yüzde 14,7 arttı.
Mal ve hizmet ithalatı 2023 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 14,5 artarken ihracatın büyümesi yüzde 1,1 seviyesinde kaldı.
Büyümeye en yüksek katkı iç talepten
Yılın üçüncü çeyreğinde hane halkı tüketimi büyümeye 7,7 puanla en yüksek katkıyı verdi. Hane halkı tüketimini 3,4 puanla yatırımlar izledi. Kamu harcamalarının büyümeye katkısı ise 0,7 puanda kaldı.
Üçüncü çeyrekte net ihracat büyümeyi 2,6 puan aşağı çekerken, stoklar da 3,2 puanlık negatif etkide bulundu.
Sanayi ve inşaat büyümede öne çıktı, tarım sınırlı büyüdü
Sektörel olarak bakıldığında yılın üçüncü çeyreğinde inşaat ve sanayinin büyüme performansında öne çıktığı görüldü.
2023 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; inşaat yüzde 8,1, sanayi yüzde 5,7, hizmetler yüzde 4,3 ve tarım sektörü yüzde 0,3 büyüdü.
Cari fiyatlarla milli gelir 295,8 milyar dolar oldu
Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, 2023 yılının üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 79,8 artarak 7,68 trilyon TL oldu.
GSYH'nin üçüncü çeyrek değeri cari fiyatlarla 295,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Türkiye ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde Mayıs sonunda yapılan seçimler öncesinde izlenen gevşek para politikası, yüksek enflasyon ve TL'de olası yeni değer kayıplarına karşı kendini korumak isteyen tüketicilerin borçlanmasını ve tüketimi artırmasının da etkisiyle yüzde 3,9 büyüme kaydetmişti.
Üçüncü çeyrekte 15 puanlık sıkılaşma
Türkiye'de seçimlerin tamamlanmasının ardından yeni Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) yönetimiyle birlikte sıkılaşma döngüsüne girilmişti.
Hafize Gaye Erkan başkanlığındaki TCMB Haziran ayındaki ilk toplantısında faizi yüzde 8,50'den yüzde 15 seviyesine çıkarmıştı.
Bundan sonraki dönemde faiz artışları devam etmiş ve Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında toplamda 15 puanlık artışla politika faizi yüzde 30 seviyesine yükseltilmişti.
Sıkılaşma kredi faizlerinde de etkisini göstermişti. Temmuz başında yüzde 48 seviyesinde olan ortalama ihtiyaç kredisi faizi Eylül ayı sonunda yüzde 59 seviyesine çıkmıştı. Ticari kredi faizleri de aynı dönemde yüzde 24'ten yüzde 45'lere yükselmişti.