Deprem Bölgesi’nden yaklaşık 381 bin 383 kişinin borsada hisse alım satım yatırımı yaptığı belirlendi. Merkezi Kayıt Kuluşu (MKK) verilerine göre bölgedeki depremzede kişilerin portföy büyüklüğü Borsa İstanbul toplam yatırımcı sayısının yaklaşık yüzde 9,6’sını oluşturuyor. Buna göre, depremzede 10 ildeki yatırımcı portföyünün borsadaki toplam portföy büyüklüğünün yaklaşık yüzde 3,5’u olduğu hesap edildi. Verilere göre en fazla yatırımcı 111 bin 602 ile Adana’da bulunuyor. Adana’yı 60 bin 919 ile Hatay, 49 bin 317 yatırımcı ile Gaziantep takip ediyor.

Her iki büyüklüğü ile ülkenin artık en büyük depremleri sayılan ve 10 ili kapsayan Pazarcık ve Elbistan merkezli depremin yaşandığı 6 Şubat 2023 gününden itibaren Ulusal Yas ilan edildi.

Bu bölge için iki gün sonra 8 Şubat 2023 tarihinde de 3 ay süreli OHAL kararı alındı.

Ulusal Yas, yaklaşık 17,5 milyon insanımızın yaşadığı 10 ildeki dramın tüm Türkiye’nin ortak dramı olması nedeniyle çok doğru ve yerinde bir karardı.

Ancak çok önemli bir kararda ciddi gecikme yaşandı.

Bu dramın yarattığı moral bozukluğundan olsa gerek, ülkeyi idare eden irade, üç günlük bir gecikmeyle bu bölgeden borsada yatırım amaçlı işlem yapan vatandaşların yatırım işlemleri ile ilgili kararı çok geciktirdi.

Deprem bölgesine yardımların, malzemelerinin ve ekiplerin 72’inci saat geçmesine karşın ulaşamadığı bir dram esnasında, Borsa İstanbul A.Ş’de (BİST) işlemlerin sürmesi büyük bir talihsizlik oldu.

Depremin yaşandığı 6 Şubat Pazartesi günü akşamı şunlar biliniyordu:

Hafta sonu 3 Şubat 2023 Cuma günü borsada işlem yapıp, 6 Şubat 2023 Pazartesi günü işlemlerine devam etmeyi planlayan yatırımcılardan enkaz altında canıyla uğraşanlar olduğu biliniyordu.

Yanı sıra, ailesi yakını enkaz altında olup da kendisi enkazın başında onlara el uzatamama psikolojisi içerisinde 72 saat didinen insanlardan da yatırım yapanların olabildiği bilinen bir gerçekti artık.

İşte burada devleti idare edenlerin önemli bir adım atması gerekiyordu. Ancak erken atılmadı. Çok gecikildi.

6 şubat 2023 Pazartesi günü sabah 04.17’de yaşanan ve 10 ili kapsayan 7,7 şiddetindeki Pazarcık depreme rağmen, Borsa İstanbul’da işlemlerin yapılmasına müsaade edildi.

Ardından aynı günün öğlenden sonraki saat 13.17 sularında 7,6 ile ikinci büyüklükteki Elbistan sarsıntısı olmasına karşın BİST A.Ş’de işlemlerin yapılması durdurulmadı.

Hızla hisse satışları yapıldığı görüldüğü halde işlemler durdurulmadı.

Hisselerdeki yüzde 5-7’lik çöküşlerin şirketlerin de değerini düşürdüğü bilindiği için genellikle borsada devre kesme süreçleri yaşanır. Bu devre kesmeler hızlanınca borsa işleme kapatılır, işte 6 Şubat 2023 günü de devre kesmeler oldu ancak işleme kapatılması gerektiği halde kapatılmadı.

Borsada yapılan alım-satım işlemlerinin takası 2 gündür. Yani Pazartesi yapılan işlemlerin banka ya da aracı kuruma dönüşü Çarşamba olur. Çarşamba günü hesaplara giriş olur.

Dolayısıyla insanların enkaz altında yardım beklediği ya da enkaz altında bir yakınını bekleyen insanların olduğu saatlerde borsada birileri parasını kurtarma derdine düştü ve bu durum herkesin gözünün önünde yaşandı.

Sosyal medyada “borsa işleme kapatılması gerekiyor” diyen uzmanların sesine de kulak kapatıldı.

O bölgede 72 saat boyunca hem canı ile uğraşan borsa yatırımcısının, hem de enkaz altında canlarını bekleyen insanların ‘borsa yatırımları’nı düşünmeleri sanki bekleniyormuş gibi, Borsa İstanbul’un açık tutulması ile bu insanların yatırımları birilerine heba edildi.

Ve tam 3 gün sonra 8 Şubat 2023 akşamı borsada işlemlerin 14 Şubat Salı gününe kadar kapatılması kararı alındı. Ayrıca 8 Şubat 2023 günü yapılan işlemlerin de iptal edildiği duyuruldu.

Peki 8 Şubat 2023 Çarşamba gününe kadan neden beklendi. Pazartesi günü yapılan işlemlerin takasının dönüş günü olan Çarşamba günü neden beklendi.

Çünkü, tüm borsa yatırımcılarının yaptığı işlemlerin kayıtlarının tutulduğu Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) deprem bölgesinde bulunan yatırımcı sayısı ve yatırım tutarı hakkındaki bilgilendirmeye bakıldığında; bu bölgedeki insanlara ikinci bir depremi BİST A.Ş’nin yaşattığını ortaya çıkıyor.

Tüm Türkiye’de yaklaşık 4 milyon kişi borsada alım-satım yöntemi ile yatırım işlemi yapıyor. 10 ili kapsayan deprem bölgesinden borsada yaklaşık 381 bin 383 kişinin yatırım yaptığı belirlendi. MKK verilerine göre bölgedeki depremzede kişilerin portföy büyüklüğü Borsa İstanbul’daki toplam yatırımcı sayısının yaklaşık yüzde 9,6’sını oluşturuyor. Böylece depremzede 10 ildeki yatırımcı portföyünün Borsa İstanbul’daki portföy büyüklüğünün yaklaşık yüzde 3,5’u olduğu hesap edildi. Verilere göre en fazla yatırımcı 111 bin 602 ile Adana’da bulunuyor. Adana’yı 60 bin 919 ile Hatay, 49 bin 317 yatırımcı ile Gaziantep takip ediyor.

Diğer iller sırasıyla şöyle: Adıyaman’da 16 bin 400, Diyarbakır’da 34 bin, Kahramanmaraş’ta 29 bin 200, Kilis’te 4 bin, Osmaniye’de 20 bin 341, Malatya’da 27 bin, Şanlıurfa’da da 28 bin 500 yatırımcı.

İşte tüm Türkiye’nin ortak dramı kabul edilen depremden dolayı enkaz altında kalan insanların olduğu böyle bir günde Ulusal Yas ilan edilirken, borsa işlemlerinin takas dönüş günü olan Çarşamba günü işleme kapatılması insanların vicdanını rahatsız ediyor.

Bu vicdani rahatsızlığın giderilmesinin tek yolu, depremin yaşandığı 6 Şubat 2023 günü itibariyle bütün işlemlerin 14 Şubat 2023 tarihine kadar iptal edilmesi kararının alınması ile olacaktır.

Yoksa ‘Ulusal Yas’ın ardından bölgeden borsada işlem yapanların yatırımlarına ‘Fatiha’ okunmuş olacak.